23 augustus – Het Boek Ruth deel 8
Een goede deal
Overweging
Het verhaal van Ruth en Boaz loopt naar haar einde…
Of begint het pas?
Boaz gaat naar de poort van Bethlehem.
Hier worden rechtsgeldige afspraken gemaakt.
Hij speelt het spel eerlijk.
Zijn concurrent, die in het hele boek van Ruth onbekend blijft,
vraagt hij even te blijven bij de poort.
Er moet een afspraak gemaakt worden.
Het klinkt voor de “ander” interessant.
Wil jij losser worden bij Noömi?
Op een voordelige manier kan hij in bezit komen van de erfenis van Elimelech. Daar heeft hij wel oren naar. Als consequentie krijgt hij dan wel Noömi in huis. Dat is nog wel te doen…
Wat een wereld toen! Vrouwen als ruilwaar om een voordelige erfenis binnen te halen.
En de vrouwen, waar het om gaat? Die zijn niet eens aanwezig bij de onderhandelingen over hun eigen bezit. Want de onderhandelingen gaan wel verder: Boaz wijst de naamloze man erop dat het bij de erfenis niet alleen om Noömi gaat maar ook om Ruth. Een vrouw in de kracht van haar leven en, dat was wel duidelijk, een vrouw met een duidelijke wil.
Mag ik even tussendoor in het verhaal inbreken? Het is voor mij anno 2020 een volledig onbegrijpelijke wereld, die wereld van Ruth en Boaz, die wereld in de poort van Bethlehem.
Het komt mij over als een wereld van IS, de radicale moslims, waar vrouwen, gesluierd in huis moeten blijven zitten. Maar dat is ook de wereld van de Rooms-Katholieke kerk, waar vrouwen geen priester mogen worden of de wereld van de orthodoxe protestanten, waar vrouwen in de kerkenraad niets te zoeken hebben.
Misschien is de actie van Noömi en Ruth om Boaz voor hen in beweging te zetten wel een revolutie in die tijd. Onder de rechtschapenheid van Ruth verschuilt zich wel een poging van vrouwen, die voor zich zelf opkomen. En dat nog wel met de zegen van de God van Israël.
Opeens wordt mij duidelijk dat daar in die mannenwereld bij de poort van Bethlehem geschiedenis voor de vrouwen geschreven gaat worden.
Boaz maakt die “ander” duidelijk dat hij wel de gehele erfenis met die, in Bethlehem niet onbekende Ruth moet accepteren. Die “ander” gaat weg door een zijdeur. Ten overstaan van de rechtsprekende 10 mannen in de poort, het “minjan” neemt Boaz de erfenis van Elimelech aan en daarmee de verantwoordelijkheid over Noömi en neemt hij Ruth tot vrouw.
De zaak wordt zeer formeel beklonken. De “andere” losser trekt zijn sandaal uit en bekrachtigt daarmee zijn instemming met de woorden van Boaz. De tien mannen stemmen in met Boaz en maken het besluit in de poort van Bethlehem rechtsgeldig.
Niet alleen, dat het besluit nu vastligt. De oude mannen aan de poort spreken hun zegen uit over Boaz en daarmee ook over Ruth. Het huwelijk wordt gezegend en daarmee voor de Allerhoogste vastgelegd. Een rijke kinderschaar wordt hen toegewenst, in het toenmalige Bethlehem een rijke schat!
En hiermee wordt de Moabitische Ruth onderdeel van de geschiedenis van Israël, dankzij haar liefde en trouw aan Noömi en haar gehoorzaamheid aan de God van Israël.
Amen
Introductie lezing
Ruth en Noömi kunnen nu alleen maar geduldig afwachten hoe Boaz de zaak verder afhandelt. Boaz is die ochtend meteen naar de stadspoort gegaan om de zaak te regelen. Hoe dat gaat lezen we nu.
Lezing
Ruth 4:1-12
Boaz was intussen naar de poort gegaan en daar gaan zitten. Toen kwam de man voorbij van wie hij gesproken had – zijn naam is niet van belang – en hij zei: ‘Kom hier even bij me zitten.’ De man deed wat hem gevraagd werd. Ook vroeg Boaz tien stadsoudsten plaats te nemen, en ook zij gingen zitten.
Toen zei hij tegen de man die ook als losser kon optreden: ‘Het stuk land van onze broeder Elimelech wordt door Noömi, die teruggekeerd is uit Moab, verkocht. Ik meen dan ook u het volgende te moeten meedelen: U kunt het stuk land kopen ten overstaan van de hier aanwezigen en ten overstaan van de oudsten van het volk. Als u van plan bent uw rechten te doen gelden, dan kunt u dat doen, zo niet dan moet u mij dat laten weten. U bent de eerste die hiervoor in aanmerking komt, en ik kom na u.’
‘Ik zal mijn rechten doen gelden,’ zei de man. Daarop zei Boaz: ‘Wanneer u het stuk land koopt van Noömi, koopt u het ook van Ruth, de weduwe uit Moab, en zal de naam van haar overleden man voortleven op zijn land.’
Toen zei de man: ‘Dan kan ik mijn rechten niet doen gelden, want dat zou ten koste gaan van mijn eigen familiebezit. Neemt u het maar van mij over, want ik kan het me niet veroorloven. Koopt u het land maar!’ en hij trok zijn sandaal uit. (Als vroeger een dergelijke koop of ruil rechtsgeldig gemaakt moest worden, bestond er in Israël het gebruik dat men zijn sandaal uittrok en die aan de ander gaf. Zo werd een dergelijke zaak in Israël bekrachtigd.)
Daarop sprak Boaz tot de oudsten en alle anderen die daar waren: ‘U bent er vandaag getuige van dat ik van Noömi het gehele bezit van Elimelech en dat van Kiljon en Machlon koop.
Daarmee neem ik ook Ruth tot vrouw, de Moabitische, de vrouw van Machlon, om de naam van haar overleden man te laten voortleven op zijn land. Zo zal zijn naam niet verloren gaan bij zijn verwanten en de inwoners van de stad. U bent daar vandaag getuige van.’ ‘Ja,’ zeiden de oudsten en allen die bij de poort aanwezig waren, ‘daarvan zijn wij getuige.
De HEER geve dat de vrouw die in uw huis komt zal zijn als Rachel en Lea, die beiden het huis van Israël groot hebben gemaakt, zodat ook u groot zult zijn in Efrata en uw naam in Betlehem zal voortbestaan. Moge uw huis worden als het huis van Peres, de zoon van Tamar en Juda, en wel door de kinderen die de HEER u bij deze jonge vrouw zal geven.’
Liederen
Lied 816:1
Dat wij onszelf gewonnen geven
aan het bevrijdende bestaan,
aan wat ons uitdaagt om te leven.
Dat wij de stille roep verstaan.
Lied 966:2
Geen mens kon ooit des Heren wet,
der mensen maat vervullen;
toen heeft de Zoon zich ingezet
om God en onzentwille
en kwam tot ons, een mens als wij,
maar zonder zonde, waarlijk vrij, –
de mens van den beginne.
Voorbeden
God,we danken u voor de mensen
Die goed voor ons zijn.
We danken u voor de mensen
Die betrouwbaar zijn
God, we bidden u
Voor goede en betrouwbare rechtspraak.
We bidden u voor allen die in de rechtspraak werken
Rechters, advocaten, notarissen …
Dat zij het recht niet uit het oog verliezen
Dat zij doen wat goed en recht is
Voor de mensen.
Schenk hen wijsheid en inzicht
in hun handelen.
God, we bidden u voor allen
Die zich inzetten voor de rechten van mensen
Die mensen helpen om hun recht te krijgen
Schenk hen geduld om vol te houden.
God,
Help ons ook om betrouwbare mensen te zijn
Help ons dat we het recht van anderen achten
Help ons waar ons onrecht is aangedaan
Help ons de weg te gaan die u voor ons hebt bereid
Vervul ons hart met uw goedheid en trouw.
Amen
Zegen
God zegene ons met uw goedheid
God zegene ons met uw mildheid
God zegene ons met uw genade
In de naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest
Amen
Deze overdenking kunt u nalezen en of downloaden via deze link:
Ruth deel 5 – Overdenking 2 augustus 2020 – 8e na Trinitatis
De link naar deze video op YouTube:
https://youtu.be/bP7gyMgIrns
De Lutherse gemeente Zuid-Nederland heeft een eigen YouTube-kanaal
waar u veel meer overdenkingen kunt bekijken:
https://www.youtube.com/channel/UCFdBWisHoL8RQdD_5fqaaGw
Collecte
De collecte van deze week is bestemd voor de eigen kerk.
Bij voorbaat hartelijk dank.
De collecte gaat nu digitaal op een betaalpagina via iDEAL.
Die kunt u bereiken door de QR-code te scannen met uw smartphone of via deze link:
https://www.samengoeddoen.nl/gift/31c9871f02b9ec4bbca31a0d5bc862b8
Maar u uw gift ook overmaken naar:
Bankrekening NL43 RABO 0373 7412 51
t.n.v. Evangelisch-Lutherse gemeente Zuid-Nederland
Een goede en gezegende zondag gewenst,
ds. Susanne Freytag en ds. Willem Boon