Vandaag horen we het verhaal van Epifaniën, Driekoningen.
Driekoningen valt eigenlijk op 6 januari maar kan ook de zondag daarvoor of daarnaar worden gevierd. Het waren geen koningen die het kind kwamen aanbidden maar ze brachten wel koninklijke geschenken mee. Een ster wijst hen de weg naar het kind en ze nemen een andere weg terug.
Zondagslied 518: 1
Hoe helder staat de morgenster,
en straalt mij tegen van zo ver,
de luister van mijn leven.
Komt tot mij, zoon van David, kom,
mijn Koning en mijn Bruidegom,
mijn hart wil ik U geven.
Lieflijk,
vriendlijk,
schoon en heerlijk,
zo begeerlijk,
mild in ‘t geven,
stralend, vorstelijk verheven.
Evangelielezing
Matteüs 2: 1-12
Toen Jezus geboren was, in Betlehem in Judea, tijdens de regering van koning Herodes, kwamen er magiërs uit het Oosten in Jeruzalem aan. Ze vroegen: ‘Waar is de koning van de Joden die onlangs geboren is? Wij hebben namelijk zijn ster zien opgaan en zijn gekomen om Hem te aanbidden.’
Koning Herodes schrok hevig toen hij dit hoorde, en heel Jeruzalem met hem. Hij riep alle hogepriesters en schriftgeleerden van het volk samen om aan hen te vragen waar de messias geboren zou worden. ‘In Betlehem in Judea,’ zeiden ze tegen hem, ‘want zo staat het geschreven bij de profeet: “En jij, Betlehem in het land van Juda, bent zeker niet de minste onder de leiders van Juda, want uit jou komt een leider voort die mijn volk Israël zal hoeden.”’
Daarop riep Herodes in het geheim de magiërs bij zich; hij wilde precies van hen weten wanneer de ster zichtbaar geworden was, en stuurde hen vervolgens naar Betlehem met de woorden: ‘Stel een nauwkeurig onderzoek in naar het kind. Stuur mij bericht zodra u het gevonden hebt, zodat ook ik erheen kan gaan om het te aanbidden.’
Nadat ze de koning hadden aangehoord gingen ze op weg, en nu ging de ster die ze hadden zien opgaan voor hen uit, totdat hij stil bleef staan boven de plaats waar het kind was. Toen ze de ster zagen, werden ze vervuld van diepe vreugde.
Ze gingen het huis binnen en vonden het kind met Maria, zijn moeder. Ze wierpen zich in aanbidding voor het kind neer. Daarna openden ze hun kistjes met kostbaarheden en boden het geschenken aan: goud en wierook en mirre.
En omdat ze in een droom de aanwijzing hadden gekregen dat ze niet naar Herodes terug moesten gaan, reisden ze via een andere route terug naar hun land.
Overdenking
Vandaag vieren we, overigens niet als enige, opnieuw kerstmis. Nu niet met engeltjes, die door het luchtruim zweven of herders op de velden of met Maria en Jozef op een ezel en een gebod van keizer Augustus.
Nee vandaag gaat om astronomie, astrologie en hogere politiek. Magiërs uit het oosten, en dat moet Perzië geweest zijn, kwamen, op zoek naar een koning, die zij volgens hun kennis van de sterren achter het licht van een heldere ster, voor hun in het westen gezocht moeten hebben. Deze magiërs waren gespecialiseerd in kennis over de sterren, die in hun tijd en met hun kennis van toen, directe bemiddelaars waren tussen de aardse wereld en de godenwereld. Wat voor ster dat geweest is, daarover zijn onze geleerden het nog niet met elkaar eens, maar het moet iets geweest zijn van een grote komeet of een super nova of twee sterren, die tegen elkaar in botsing gekomen zijn.
De magiërs, die dit lichtende fenomeen ontdekt hadden, konden met hun kennis nauwelijks tot een andere conclusie gekomen zijn, dan dat het hier ging om een nieuw tijdperk. De geboorte van een nieuwe koning, zou gepaard moeten gaan met zo’n licht-spektakel en was de moeite van het onderzoeken waard.
De schrijver van ons Bijbelverhaal, Mattheüs, laat ons met deze wijzen zien, dat de gebeurtenis van de geboorte van Jezus verstrekkende betekenis heeft, niet alleen voor Israël, maar voor de gehele wereld, voor alle volkeren.
Natuurlijk zoeken zij de oorzaak van dit gebeuren aan het hof van Jeruzalem, bij koning Herodes. Hoe konden zij weten, dat Herodes eigenlijk helemaal geen aanspraak kon maken op het koningschap over het volk van God. Dat dat alleen was voorbestemd aan een telg van het huis van David?
De “collega’s van de magiërs” aan het hof van Herodes, de hogepriesters en de Schriftgeleerden, die Herodes om raad gevraagd had, wisten hierover meer. Zij verwezen hen naar Bethlehem, waarop Herodes reageert met de duisternis, van waar uit hij zijn gezag betrekt. Herodes reageert met moord en doodslag tegen de zwaksten van zijn machtsbereik, tegen de jongetjes tot twee jaar oud, in de wijde omgeving van Bethlehem.
De magiërs doen verstandiger: zij volgen het licht en komen, ruimschoots voor de soldaten van Herodes aan bij de stal. Zij brengen eer met de waardevolste geschenken uit hun wereld. Goud, Wierook en Mirre. Zij zien het licht voor de wereld in die stal, bij dat kind.
Na deze ontmoeting gaan de Magiërs een andere weg terug naar huis. Ik vind dit het belangrijkste gegeven van dit bijzondere kerstverhaal van vandaag. Zij gaan op een andere weg terug naar huis. Niet via de machthebber en de tiran, want uiteindelijk is die zelfs door zijn grof geweld heen, van geen enkele waarde.
De Magiërs brengen iets mee voor de gehele wereld, ook, zeg ik nu, voor alle tijden. De boodschap van verzoening en liefde van God voor de gehele wereld. Deze boodschap zal altijd doorklinken in de naam van deze dag: Epifanie (Openbaring). In de orthodoxe kerken in het oosten zal deze dag dan ook altijd als een belangrijker feest gevierd worden dan het kerstfeest. Tot op de dag van vandaag.
Amen
Lied 489 : 1
Komt ons in diepe nacht ter ore:
de morgenster is opgegaan,
een mensenkind voor ons geboren,
God zal ons redden is zijn naam.
Opent uw hart, gelooft uw ogen,
vertrouwt u toe aan wat gij ziet:
hoe ‘t woord van God van alzo hoge
hier menselijk aan ons geschiedt.
Gebed
Liefhebbende God
U bent in onze wereld gekomen
Met al uw liefde
Met uw licht
Met uw waarheid
We bidden dat de ster van uw licht
Ons de weg mag wijzen
Help ons waar wij verdwalen
Waar we de weg niet meer zien
God we bidden u voor
Onze samenleving, voor de wereld
Dat we elkaar blijven steunen en helpen
Dat we aandacht hebben voor elkaar
God leer ons
U en elkaar de eer te geven
Laat ons ontdekken
Wat we elkaar kunnen schenken
In uw naam
Amen
Zegenbede
We bidden om de zegen van de Heer
Om een zegen voor het nieuwe jaar
En een zegen voor de plek waar we wonen
opdat we bescherming en vreugde vinden
God Vader Zoon en Heilige Geest
Zegene en behoede ons
Amen
Deze overdenking kunt u nalezen en of downloaden via deze link:
Zondagsbrief-Overdenking 9 januari 2022 – 1e na Epifanias
Collecte
De collecte is bestemd voor de ondersteuning van de eigen kerk.
Bij voorbaat hartelijk dank.
Uw gift overmaken naar:
Bankrekening NL43 RABO 0373 7412 51
t.n.v. Evangelisch-Lutherse gemeente Zuid-Nederland
Onder vermelding:
Gift voor het Werk van de Kerk
of
Gift voor Kerkblad en Zondagsbrieven/video’s